PUTEVI VINA

PUT VINA OPLENAC

Na sto kilometara od Beograda, u srcu Šumadije, a na padinama malog Oplenca, kamenitog brda obraslog hrastovom šumom, nalazi se gradić Topola, kolevka dinastije Karađorđević, mesto gde je početkom 19. veka bio centar srpske države. Mnogo vekova ranije, u putopisima De la Brokijera iz 1423. godine, opisano je ovo vinogrje na pobrđima Kosmaja, Rudnika i Venčaca. Pogodna klima, sastav i konfiguracija zemljišta pogodovali su uzgoju autohtonih sorti prokupac, vranac i smederevka.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Kada turisti dođu u Topolu obavezno posete zadužbinu kralja Petra Prvog koja obuhvata crkvu Svetog Đorđa, grobno mesto dinastije Karađorđević, Petrovu kuću i Kraljev podrum. Svi Karađorđevići su bili dobri domaćini: to je kraljevska porodica koja je ponikla iz naroda i od njega se nikada nije odvajala, a pokušavala je u svemu da bude uzor. Kralj se zanimao za gajenje vinove loze, pa su na oplenačkim padinama na oko 30 hektara, zasađene najbolje sorte vinove loze iz Evrope. Kraljevski vinograd je postao rasadnik kvalitetnih sorti koje su potraživala ogledna dobra, poljoprivredne škole, domaćinstva.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Vinogradarstvom se uspešno bavio i Aleksandar, sin kralja Petra, pa je 1931. godine, po ugledu na čuvene francuske vinske podrume, izgrađen Kraljev podrum. Imao je dva sprata pod zemljom, dužine 45 i širine 15 metara. Tu se i danas čuvaju sva burad, pa čak i tri bačve koje je kralj Aleksandar dobio 1922. godine kao venčani dar od svoga naroda, Srba, Hrvata i Slovenaca. Svako bure ima zapreminu od 2 hiljade litara, a sa prednje strane izrezbareni su početni stihovi srpske, hrvatske i slovenačke himne.

[You must be registered and logged in to see this image.]

U Kraljevom podrumu ima arhivskih vina i to su sigurno najstarija domaća vina koja se u Srbiji čuvaju. Iz 1931. godine sačuvana su vina Oplenka, Žilavka i Beli brurgundac, flaširana u jedinstvenim bocama sa utisnutim kraljevskim grbom, a iz kasnijih berbi čuvaju se Prokupac, Hamburg, Plemenka. U to doba na Oplencu je bilo zasađeno oko 150 hiljada čokota, mahom belih sorti grožđa. Za crno vino grožđe je stizalo sa kraljevskog imanja iz Demir kapije u Makedoniji. Nakon Drugog svetskog rata vinogradi na Oplencu su bili zapušteni sve do početka 2000. godine. Posle obnove vinograda prva berba je bila 2006. godine, a već sledeće, pila su se vina iz kraljevskih vinograda.
izvor:glassrbije

PUT VINA FRUŠKA GORA

Prvi čokot vinove loze na brežuljcima Fruške Gore zasađen je po želji rimskog cara Marka Aurelija Proba koji je bio rodom iz tih krajeva današnje Vojvodine. Bilo je to pre 1700. godina.Među fruškogorskim vinima ističu se crvena i bela iz Sremskih Karlovaca, retkog bisera srpske kulture i duhovnosti, koji je tokom nekoliko vekova smatran za srpsku prestonicu vina.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Prema zapisima, fruškogorska vina su se izvozila još u 15. veku u Češku i Poljsku. Književnik i član bečke Akademije nauka Zaharije Orfelin je u drugoj polovini 18. veka u Beču štampao brošuru o vinima u Sremu, dok je nekoliko decenija kasnije sveštenstvo manstira Rakovac, jednog od 17 koliko ih je na Fruškoj Gori, u Budimu štampalo prvi vinogradarski priručnik. To su i najstariji radovi na srpskom jeziku o vinogradarstvu i vinarstvu u Vojvodini.

U Sremskim Karlovcima ima 60 podruma privatnih proizvođača vina, a na Putu vina, obavezno se obilaze dva podruma: u jednom se i danas pravi čuveni karlovački ausbruh, vino od suvog grožđa, a drugo mesto je podrum u kome će goste poslužiti bermetom. To je autentično vino ovog kraja koje su trgovci još pre skoro dva veka izvozili u SAD i jedino vino iz Srbije koje se nalazilo na vinskoj karti TITANIKA. To je likersko vino, možda malo liči na italijanski vermut, ali ima sasvim drugi način proizvodnje. Autentičnost ovog slatkog, ali vrlo jakog aromatičnog vina, koje može biti i crveno i belo, garantuje jedinstvena receptura u kojoj je 20 različitih trava i začina.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Autentično vino ovog kraja je i neoplanta, takođe aromatizovano vino. Na Putu vina po Fruškoj Gori turisti obilaze i nekoliko sela koja imaju vrlo interesantne vinske podrume i vinarije. Poseban utisak ostavlja selo Neštin, u kome je po legendi rimski imperator Prob zasadio prvi čokot vinove loze, a danas je tu granica između Srbije i Hrvatske.

Fruška Gora je područje italijanskog rizlinga, po nekima čak i njegova pradomovina. Pod tom vrstom loze je više od polovine vinograda na ovoj lepoj vojvođanskoj planini. Zbog geografskog položaja, blizine Dunava, mikroklime i refleksije sunca s površine Dunava, u ovom kraju grožđe ranije sazreva i ima koji procenat više šećera u poređenju sa drugim vinogradarskim krajevima Vojvodine. Neko reče da su vina sa Fruške Gore sa odsjajem Dunava. U svakom slučaju njihov buke ostaje dugo na nepcima.
izvor glassrbije

PUT VINA NEGOTIN

Istorija srpskog vinarstva duža je od hiljadu godina, a posude iz bronzanog i gvozdenog doba potvrđuju da se i u to doba znalo za vino. U istoriji grada Negotina zabeleženo je da se vino iz tog kraja, pre dva veka, pilo u Beču.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Negotin je oko 250 kilometara istočno od Beograda, to je čuveno vinorodno područje koje se zove Krajina, a po vinu je poznato još iz vremena Rimljana. Danas je to vinski region sa verovatno najvećim potencijalom u Srbiji.U 19. veku najveće površine zasađene vinovom lozom u Srbiji bile su u ovom delu zemlje. Negotinska krajina je u kotlini, okružuju je planine i ima izrazito kontinentalnu klimu. Od autohtonih, starih sorti neguje se bagrina, začinak, prokupac. Bagrina daje belo vino zlatno žute boje i karakterističnog bukea, a iz ovog kraja posebno su cenjena crna vina dobijena od prokupca, crnog burgundca i gamea. Imaju intenzivno crvenu boju i prijatan buke.

Pre dva veka, vina iz Negotinske krajine bila su toliko cenjena, da je Austrougarska u Negotinu imala konzulat, kako bi lakše trgovala krajinskim vinima. U to doba filoksera je harala francuskim vinogradima pa se Krajina pojavljuje kao značajan izvoznik vina za Francusku, Nemačku i Rusiju. Enolozi kažu da ova opaka bolest ništa nije mogla domaćoj lozi uzgajanoj na živom pesku uz obale Dunava.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Ako je verovati izreci da je loza majka vina, a zemljište otac, onda klima određuje sudbinu vina. Ima istine u toj rečenici, posebno kada govorimo o vinima iz Negotinske krajine, tačnije iz Rajca, Rogljeva i Smedovca, tri susedna sela bogate vinarske istorije, gde se piju najmirisnija crvena vina od grožđa koje raste na dobrom zemljištu,okupanom suncem, na nadmorskoj visini od 150 do 250 metara. Selo Rajac poznato je i po pimnicama, vinskim kućama, u kojima se samo proizvodilo i ispijalo vino. Naziv je nastao od glagola piti i nekada je bilo 316 pimnica. Gradile su se još početkom 18. veka, a imale su podrume ukopane dva metra u zemlji, kako bi temperatura bila konstantna. Ni danas se u tom kraju ne zidaju podrumi od betona, jer kažu da taj materijal »uznemirava« vino. I danas se u pimnicama vino degustira, ali i kupuje. U Negotinskoj krajini niko ne razmišlja o onoj Biblijskoj rečenici »šta da čovek radi bez vina«, jer ga ima dovoljno, a na svakom koraku su i arheološke potvrde koliko je stara istorija vinogradarstva u ovom kraju Srbije.
izvor:glassrbije

PUT VINA PALIĆ

I danas se na Paliću, prepričava da je u vinariji Čoka u buretu zapremine 67 hiljada litara, početkom prošlog veka vlasnik vinarije, grof Lederer zakazivao kartanje koje je uz pratnju svirača moglo da potraje i po nekoliko dana. Danas je Vinarija Čoka, uz Podrum Palić nosilac vinogradarske proizvodnje na severu Vojvodine. Za Čoku treba još reći da se njen podrum koji je osnovan 1903. godine ubraja u retke na Balkanu, jer predstavlja raskošni spomenik vinske kulture. Podrum ima rustičan ambijent, sedam vinskih ulica na površini od 6 hiljada kvadratnih metara, koje su čak četiri metra niže od nivoa obližnje reke Stare Tise.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Malo ljudi zna o ovim zanimljivostima, ali ako ih pitate za vinariju Čoka, bez dileme će reći da se tu proizvode kvalitetna i vrhunska vina sa snagom ždrepčeve krvi, kako se zove jedno od najpoznatijih njihovih crvenih vina. Takođe, preporučuje se merlo, muskat otonel, pino noar i blan Podruma Palić, ali i muskat krokan, sorta koju je grof Lipot Rohonci zasadio na lokalitetu Biserno ostrvo, gde je sagradio i zamak sa vinskim podrumom koji i danas postoji. Za ponudu vina ovog kraja može se reći da su posebno cenjena i tražena zbog harmoničnog ukusa, nežnog bukea i pitkosti. Možda svemu tome doprinosi i područje na kome raste grožđe koje daje »vino sa peska.«.

Čitav ovaj region leži na peščanom zemljištu koje je nastalo nakon nestanka praistorijskog Panonskog mora. Ostao je pesak i jezero Palić, banja i istoimeno mesto koje je jedno od najpoznatijih turističkih centara u Srbiji. Nalazi se nadomak Mađarske granice i jedno je od najstarijih mondenskih letovališta čiji su hoteli izgrađeni u stilu secesije , a smešteni u baroknim parkovima. Mesto iz bajke, šampion udobnosti u kome se uživa u bunjevačkoj, srpskoj ili mađarskoj kuhinji, a najbolje u uspešnoj kombinaciji sa vinima koja se u tom kraju već vekovima proizvode.
izvor:glassrbije

PUT VINA SMEDEREVO

Slavni srpski naučnik svetskog glasa Nikola Tesla, iako poznat po svom asketskom odnosu prema životu, nije odolevao dobrom vinu. Anegdota kaže da je Tesla po navici u restoranu u kome je ručavao, naručivao i bocu najboljeg vina. Kako bocu nikada nije otvarao konobar je jednom prilikom pitao Teslu zašto to radi. On je odgovorio da time iskušava svoju volju. Bez namere da goste iskušavaju, Put vina Smederevo, vodi ih uz reku Dunav, gde se na oko 50 kilometara od Beograda nalazi grad Smederevo..

[You must be registered and logged in to see this image.]

U srednjem veku Smederevo je bilo prestonica Srbije, grad razvijene trgovine u kome se lepo živelo iza zidina najveće kopnene tvrđave na Dunavu koju je u 15. veku na površini od 10 hektara sagradio despot Đurađ Branković. U njegovo vreme vinogradi su se širili u okolini Smedereva, a razvoju vinogradarstva doprineo je mnogo godina kasnije i Miloš Obrenović, vođa Drugog srpskog ustanka koji je u porodičnom letnjikovcu zasadio 36 hektara vinograda. I danas se na tom području proizvodi kvalitetno vino.

Smederevski vinogradari i vinari su, na neki način, povlašćeni jer im je priroda dala sve ono što je potrebno za dobro grožđe. Vodeća sorta je smederevka koja se tu odvajkada gaji i od koje se pravi dobro belo stono vino prijatnog i osvežavajućeg ukusa. Druga kvalitetna vina dobijaju se od sorte italijanski rizling i sovinjon. Od sorti crnog grožđa pravi se game, a od prokupca crvena ružica. O tradiciji pravljenja vina u Smederevu svedoči vinski podrum koji je izgrađen početkom prošlog veka , a i danas služi svojoj svrsi. Podrum ima kapacitet 20 hiljada tona, a u njemu su bačve zapremine nekoliko hiljada litara vina. U ovom kraju, nekoliko porodica se generacijama bave proizvodnjom vina, pa šardone, rajnski rizling i kaberne sovinjon iz tih vinograda su u vrhu srpskog vinarstva. Na Put vina u Smederevo treba krenuti krajem septembra kada je ovaj grad nadomak Beograda, domaćin jedne od najstarijih manifestacija berbe grožđa koja se organizuje u srednjevekovnoj tvrđavi na obali Dunava.
izvor:glassrbije

PUT VINA VRŠAC

Podrum Vršačkih vinograda, u Vršcu, gradu nadomak sa Rumunijom, jedan je od simbola vinarstva u Srbiji. Izgrađen je šezdesetih godina prošlog veka u obliku slova ipsilon, početnom slovu oznake za nekadašnju državu Jugoslaviju. To je jedan od tri najveća vinska podruma pod jednim krovom u Evropi, a druga dva su u Francuskoj i Španiji. Podrum u Vršcu ima pet galerija od kojih je jedna pod zemljom, a površina je tolika da u njemu može da se smesti 200 hiljada ljudi.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Vinogradarstvo u ovom kraju Srbije datira još iz vremena Dačana i rimske vladavine, a prvi pisani podatak je iz 15. veka , tačnije iz 1494. godine kada je vršačko vino prodato dvoru kralja Vladislava Drugog. Iz zapisa turskog putopisca Evlije Čelebije saznajemo da su padine vršačkog brega zasađene vinovom lozom koja rađa kvalitetno grožđe od koga se pravi uglavnom belo vino.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Pored podruma vršačkih vinograda značajan je i vinski podrum »Helvetia« koji je 1880. godine sagradio i opremio švajcarski trgovac vinom Bernhard Štaub. Koliko je vinogradarstvo značajno za ovaj grad potvrđuje činjenica da je vinova loza jedan od simbola u grbu grada iz 1804. godine, a takođe i mnogo detalja na fasadama starih kuća ima motiv grožđe.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Put vina kroz ovo vinogorje je pravi izazov, jer vožnja kroz plantaže vinograda traje oko dva sata. Vinogradi se prostiru na brdovitim terenima oko grada, na površini od preko 2000 hektara. U ovom kraju je i tzv. najvinogradarskije selo u Srbiji, Gudurica, sa hiljadu stanovnika pripadnika 22 nacionalnosti i gotovo svi se bave vinogradarstvom.

Od autohtonih i starih sorti još se gaje župljanka, smederevka, kreaca. I kao što je zapisao turski putopisac Evlija Čelebija i danas u vršačkom vinogorju dominiraju bele vinske sorte. Među kvalitetnim vinima ističu se muskat otonel, šardone, pino bjanko, a veoma je popularan i banatski rizling.
izvor:glassrbije

PUT VINA ŽUPA

Početkom prošlog veka francuski konzul Deko boravio je na jugoistoku Srbije, u kraju koji se zove Župa, a nalazi se u kotlini između planina Kopaonik, Željin, Goč i Jastrebac. Kada je video obnovljeno župsko vinogorje ushićeno je izjavio da je to druga evropska Šampanja, u kojoj je i klima kao u Bordou. U Župi se na tragu vina živi više od tri hiljade godina, a u Aleksandrovcu se svake godine organizuje jedna od najstarijih turističkih manifestacija vinu u čast.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Župa ima važno mesto u vekovnoj tradiciji srpskog vinogradarstva i vinarstva. U pisanim dokumentima prvi put se pominje 1196. godine u Studeničkoj povelji gde je zapisano da je župan Stefan Nemanja manastiru Studenici darovao vinogradarska sela u Župi. Tako su tri srpska manastira, Hilandar na Svetoj Gori, Studenica i Žiča u Srbiji, kroz čitav srednji vek imala svoje vinograde i podrume vina u ovoj kotlini koja je kao stvorena za gajenje vinove loze. Vino je bilo znak moći, bogatstva, ali i izvor opstanka. Pili su ga keltski ratnici, rimski legionari, vizantijski stratezi, srpski župani i carevi, turski begovi.

Vinogradi se prostiru na 2500 hektara, a od druge polovine prošlog veka, giganti vinarstva bili su »Vino Župa« i »Rubin«. U okolini Aleksandrovca gaji se tamjanika i prokupac, najstarije autentične sorte grožđa. Prokupac je sorta stara oko hiljadu godina, a tamjanika, muskatna sorta poreklom iz Francuske u Srbiji uspeva više od pet vekova. Još se gaje, sovinjon, semijon, župljanka, italijanski rizling.

Najbolja župska vina izlažu se u jesen kada se održava turističko-privredna manifestacija Župska berba. Traje obično tri dana i tada Aleksandrovac dobija tzv. vinsku ulicu, a iz fontane na gradskom trgu neprestano teče mlado vino iz župskih podruma. Za dobre poznavaoce kvalitetnog vina pravi je doživljaj degustacija manastirskih vina iz obližnjeg manastira Ljubostinja.

Vinogradari u Srbiji imaju svog zaštitnika. To je Sveti Trifun koji se slavi 14. februara. Prema predanju Trifun je postao svetac zbog svoje nepokolebljivosti i istrajnosti u širenju vere zbog koje je bio proganjan. Upornost i istrajnost su osobine i vinogradara koje ne napušta vera da će se njihov osmomesečni trud isplatiti bogatom berbom i kvalitetnim vinom.
izvor:glassrbije

PUT VINA – KNJAŽEVAC

Knjaževac se nalazi u istočnom delu Srbije, a jedna od zanimljivosti ovog kraja su zbirke dvopređih čarapa koje se čuvaju u gradskom muzeju. Tu je oko hiljadu pari unikatnih, rukom pletenih vunenih čarapa sa folklornim motivima Timočke krajine, a neki primerci su stari i više od dva veka. Ručni radovi žena ovog kraja samo su deo bogatog kulturnog nasleđa i života na ovim prostorima koji sudeći po arheološkim iskopinama datira još iz rimskog perioda.

[You must be registered and logged in to see this image.]

U neposrednoj blizini Knjaževca je kasno antički lokalitet Timacum Minus na kome je iskopan kip Dionisa, boga vina starih Rimljana. Prema istorijskim zapisima rimske legije su se okrepljivale kvalitetnim vinima iz ovog područja pre polaska u vojne pohode.

U delima antičkih pisaca, knjaževački kraj je opisan kao vinogorje, a Džervinovo brdo iznad grada je lokacija najstarijih vinograda u ovom delu Srbije. To su bili vinogradi zasađeni plovdinom, prokupcem i nešto malo sortnim vrstama grožđa.

[You must be registered and logged in to see this image.]

U Knjaževcu je 1927. godine osnovana Vinarsko zemljoradnička zadruga, treća te vrste u Srbiji i imala je vinski podrum kapaciteta 10 vagona. Posle Drugog svetskog rata kapacitet je proširen na 350 vagona. Prirodni i klimatski uslovi bili su dobar preduslov da se žitelji Knjaževca davno odluče da im vinogradarstvo bude okosnica razvoja.

U knjaževačkom vinogorju zastupljene su crne sorte burgundac, prokupac i plovdina, a od belih smederevka i italijanski rizling. Svi proizvođači su okupljeni u Udruženju vinogradara i vinara koje je jedan od inicijatora postavke Muzeja vinarstva. U gradu postoji i nekoliko privatnih vinarija u kojima se pravi i vino vranac, a berba 2003. godine po oceni francuskih somelijera, proglašena je za vino godine u kategoriji crvenih vina autohtonih sorti. Turisti pak najčešće degustiraju tzv. medicinsko prirodno vino sa dodatkom ekstrakta lekovitog bilja. U knjaževačkim restoranima služe se isključivo nacionalna jela uz preporuku vina sa područja istočne Srbije.
izvor:glassrbije

RAJAČKE PIMNICE

Rajačke pimnice, kao jedinstven arhitektonski kompleks vinskih podruma u Negotinskom vinogorju o kojima prvi zapisi datiraju iz 19. veka, predstavljaju važan deo srpske baštine, a kandidat su za Listu svetske kulturne baštine. Pimnice su naselja vinskih podruma u Negotinskoj krajini i omiljena su destinacija ljubitelja vina na putu po Srbiji. Vinova loza se u tom kraju gaji još od rimskog doba, a u srednjem veku, ova grana poljoprivrede bila je toliko važna da su neka domaćinstva imala čak sto hiljada čokota vinove loze. Početkom prošlog veka krajinska vina su nosila epitet najjačih u Evropi, a medalje su osvajala na izložbama u Londonu i Parizu. Proizvođači vina iz vinogorja koje se danas prostire na oko hiljadu hektara, kažu da to vino ne opija. Ono podstiče da se dobro misli, bolje govori, a najbolje peva. Od autohtonih sorti neguje se bagrina, začinak, prokupac, vranac i smederevka.

[You must be registered and logged in to see this image.]

U negotinskoj krajini bogatu vinarsku istoriju imaju sela Rajac, Rogljevo i Smedovac za koja kažu da imaju najmirisnija crvena vina, nastala iz srećnog spoja dobre zemlje, puno sunca i nadmorske visine od 150 do 250 metara. U tim selima, ili izvan njih, ali uvek daleko od svake vrste zagađenja, građene su pimnice. Zidane su od kamena ili od brvana, zidova debelih i do 60 centimetara. Podrumi u kojima se čuvalo vino delimično su ukopani u zemlju, kako bi se održavala konstantna temperature vazduha. Bili su pravougaonog oblika i tu se moglo smestiti nekoliko bačvi za pet hiljada litara vina, desetak buradi zapremine oko 700 litara, još mnogo manjih buradi i vinskih sprava. Na spratu su prostorije u kojima su u vreme berbe boravili vinogradari, a bile su i mesto za degustaciju vina i razna slavlja. Zbog porodičnih veza, često se u nizu zidalo po nekoliko pimnica.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Rajačke pimnice su građene od polovine 18. veka do 30-tih godina prošlog veka oko trga, gde je zbijeno 270 jedinstvenih kuća za vino.Kuće su ušorene i povezane krivudavim sokacima. Imaju dva naspramna ulaza ili prozora kroz koji se postavljao drveni oluk – gurma za sipanje grožđa u kacu. U pimnicama se odvijao ceo proces proizvodnje vina, pa se zato i kaže da su to kuće u kojima je oduvek stanovalo vino.

[You must be registered and logged in to see this image.]

U selu Rogljevo ima oko 150 pimnica koje su uglavnom građene od mekog, kamenog peščara. Svaka iznad ulaza ima uklesanu godinu gradnje, pa najstarija, kamena, datira iz 1861. godine, dok su pimnice brvnare daleko starije.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Kuće za vino sačuvane su još u dva sela koja su nadomak Negotina, ali je mnogo više nestalo. U to doba, svako domaćinstvo je imalo vinski podrum koji je često bio kvalitetnije građen od kuće za stanovanje, jer je vino bilo važno i neizbežno u svim životnim ciklusima. Do pre desetak godina ovi podrumi su bili dosta zapušteni, ali sa obnavljanjem vinogradarske tradicije i vinskog turizma u Srbiji, obnavljaju se i pimnice. Rajačke pimnice godišnje poseti oko 15.000 znatiželjnika iz raznih krajeva sveta.
izvor:glassrbije

VINSKI PODRUMI U GUDURICI

Vinogorja južne Francuske i severne Italije seče 45 paralela koja prolazi i žitorodnom Vojvodinom i to jugoistočnim delom Banata, tamo gde se nalaze vršački vinogradi. To je dve hiljade hektara pod vinovom lozom, sve do granice sa Rumunijom, nadomak koje je smešteno i za turiste nezaobilazno selo Gudurica na putu vina kroz Srbiju.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Gudurica je selo u podnožju Vršačkih planina, ispod samog Guduričkog vrha, a u njemu živi 17 nacija. Od kraja Drugog svetskog rata tu su se najviše doselili Slovenci i Makedonci. Oko 600 ljudi živi u slozi, rade u obližnjem Vršcu, a svako domaćinstvo za svoje potrebe pravi vino.

Svaka kuća ima bar hektar pod vinogradom i vinski podrum koji se grade od davnina u vinogradarskim predelima sa najvećom površinom zasada loze u Srbiji. Posle Požarevačkog mira 1716. godine, ovi krajevi su imali status slobodne oblasti u Austrougarskoj, a Vršac je od 1804. bio slobodan trgovački grad. Svaka kuća je imala agregat, a selo struju, zahvaljući mesnoj hidrocentrali na potoku koji se spušta sa Vršačkih planina i uliva u Dunav.

U tom kraju postoje svi uslovi za dobar prinos grožđa, a nekada su zasadi bili na čak 10 hiljada hektara. Zato se govorilo: kad grožđe rodi u Vršcu, cena vina pada u Evropi. U 18. i 19. veku, po preporuci princa Eugena Savojskog, tu se doseljavaju vinogradari iz Alzasa, Rajnske oblasti i Mozela, a prva je stigla familija Johana Teca iz Alzasa.

Bogati veleposednik je imao desetine hektara pod vinovom lozom, a 1871. godine je prvi izgradio vinski podrum u Gudurici. To je današnji Podrum prijateljstva, u kome se nalazi drveno bure, zapremine 26 hiljada litara, koje je Johan Tec poklonio ćerki za svadbu. Bure se odavno ne puni, pa je preuređeno u vinsku sobu, u kojoj gosti mogu da degustiraju vina. Inače, kapacitet podruma je 23 vagona, odnosno 230 hiljada litara i tu se vino čuva na tradicionalni način: u buradima od hrastovog drveta starim više od 130 godina čuvaju se uglavnom bele sorte, rajnski i italijanski rizling. U vinskom podrumu se čuva nekoliko boca vina i konjaka, punjenih pre više od jednog veka, kao i specijalna kolica, tzv. Lotvajz, koji je služio za ceđenje grožđa i prevoz od vinograda do podruma.

U Guduricu je krajem 19. veka iz Francuske došao trgovac Rober Ber čiji su vinogradi bili pod Vršačkim bregom, a kupio je i nekoliko objekata i uredio u stilu hacijende. On je izgradio dva podruma, veća i arhitektonski zanimljivija od Tecovog, a vlasnik je bila njegova ćerka Elizabeta, koja se udala za lokalnog stomatologa Marića. Vremenom, on je preuzeo proizvodnju vina, a podrume razdvojio po nameni: u proizvodnom, koji je bio 200 metara udaljen, grožđe se cedilo, obavljao se proces fermentacije i odležavanja vina, koje je odatle vinovodom stizalo u komercijalni podrum. Tu je bila i prijemna kancelarija opremljena stilskim nameštajem, lepim lusterima, slikama i vrednim upotrebnim predmetima, što je svakako doprinosilo ugođaju kupaca. Vinski podrum ima nekoliko prostorija, vizuelno odvojenih lučnim zidovima i tu se organizuju degustacije za goste.

U razvoju vinogradarstva, za Guduricu je bila važna 1832. godina kada je to selo u vršačkom vinogorju dobilo trgovački pečat za izvoz vina i svile. Danas je to jedno od malobrojnih sela u Srbiji koje nema problema sa iseljavanjem, koje se gradi, uređuje i razvija.
izvor:glassrbije

Novo vinarstvo Srbije - Vinske regije Vojvodine

Ne tako davno da bi se zaboravilo, izbor ljubitelja i poštovaoca vina sa ovih prostora svodio se tek na par solidnih, „isprobanih“ etiketa, bez mnogo kreativnosti i mogućnosti za istraživanje. Neki su kritikovali i isticali nepostojanje vinske kulture, drugi nepoštovanje uparivanja hrane i vina, a toliko je mogućnosti u našoj bogatoj kuhinji! „Nekultura“, ili su nam nedostajala vina!? Kako god, danas je mogućnost izbora daleko veća, a sve bolja vina iz malih srpskih vinarija ukazuju na pozitivne promene.

Piše: Miša Cilić, enolog
Foto: Vladimir Miloradović
Tekst ustupio magazin "Wine Style"

[You must be registered and logged in to see this image.]

Gledano sa stanovišta neutralnog posmatrača, za više puta pominjan procvat vinske kulture u Srbiji, iniciran predstavljanjem vina malih privatnih proizvođača, nedostajalo je samo malo, odnosno nešto novo.

Za početak, odnosno za vizuelnu satisfakciju dovoljni su bili stilizovanija etiketa i kvalitetniji čep. Zatim, življe boje vina, intenzivnije sortne arome, pa sve češće i kompleksnija vina, sazrevala u drvenim sudovima, dozrevala u boci, sada daju dovoljno materijala za svakodnevne diskusije među ljubiteljima. Priča o vinu postaje deo svakodnevice, nagli pomak može se primetiti u povećanju konzumacije kvalitetnijih vina, ali i u porastu „vinske kulture“.

Postavlja se pitanje šta je pravi razlog ovakvim promenama, ali siguran sam da one ne bi bile tako intenzivne da na tržištu nema sve veće ponude kvalitetnijih vina iz malih srpskih vinarija. U dosadašnjim brojevima magazina „Wine Style“ informisali smo vas o karakteristikama berbi u Srbiji i šta iz njih očekivati, ali i o novim vinima i vinarijama na tržištu. U ovom i sledećem broju, želja nam je da podrobnije predstavimo neke od najpopularnijih srpskih vinarija, gde se nalaze, koje sorte grožđa uzgajaju, koja vina proizvode.

Usled postojanja očiglednih razlika u geoklimatskim karakteristikama različitih regija, metodom probe i greške, tražene su sorte vinove loze koje u datim uslovima daju najbolji kvalitet grožđa. Iskustveno, kao rezultat rada, oformljeni su rejoni sličnih karakteristika a predložena rejonizacija vinogradarstva podrazumeva odgovarajući prostorni razmeštaj vinskih i stonih sorti vinove loze.

Cilj je ukazati na najbolji mogući lokalitet za svaku sortu ponaosob, a pravilna rejonizacija pruža osnovu za zaštitu geografskog porekla proizvedenog vina. Ustanovljene vinogradarske jedinice, rejoni podrejoni i vinogorja, definisani su na osnovu reljefnih, klimatskih i zemljišnih karakteristika, ali i na osnovu stečenog iskustva i opštih uslova za proizvodnju grožđa.

izvor:B92.net

Vinske regije Vojvodine

[You must be registered and logged in to see this image.]

Sremski rejon

[You must be registered and logged in to see this image.]

Vinogradarstvo u Sremu jedno je od najstarijih u Evropi. Smatra se da je prvu lozu na bregovima Fruške Gore zasadio rimski car Probus iz drevnog Sirmijuma. Dolaskom Turaka vinogradarstvo u Sremu je skoro uništeno, ali je vremenom postepeno obnavljano, a vrhunac dostiže u vreme Austro-Ugarske vladavine. Fruškogorska vina izvožena su još u 15. veku u severnoevropske zemlje, a u tom periodu Sremski Karlovci su smatrani za srpsku prestonicu vina.

Postoje i pisani dokumenti o ondašnjem vinogradarstvu i vinarstvu u Sremu. Zaharije Orfelin je 1783. godine u Beču štampao "Iskusni podrumar", a 1816. godine, Prokopije Bolić, arhimandrit manastira Rakovac na Fruškoj Gori, štampao je u Budimu prvi vinogradarski priručnik pod nazivom "Soveršen vinodelac".

Po nekadašnjoj rejonizaciji, sremski rejon nema podrejona, a postoji samo fruškogorsko vinogorje. Međutim, s obzirom da je fruškogorsko vinogorje veoma veliko, interesantno je posmatrati lokalitete unutar njega, a pre svega Sremske Karlovce, Irig, Banoštor, Banstol, Neštin...

Zastupljene su mahom bele sorte grožđa, Fruška Gora je poznata kao područje italijanskog rizlinga, a neki čak ističu i da je njegova pradomovina. Pored italijanskog, uzgajaju se i rajinski rizling, župljanka, traminac, šardone i sovinjon, frankovka, plemenka i novostvorene srpske sorte. Poslednjih godina, sve je više vinograda sa crnim sortama.

Specifično vino ovog kraja svakako je bermet, posebno aromatizovano vino, dobijeno maceracijom više od 20 različitih trava i začina. Slava bermeta obnovljena je polsednjih godina, ali se i dalje sa ponosom ističu podaci da se karlovački bermet nalazio čak i na vinskoj karti „Titanika“.

izvor:B92.net

Banatski rejon

[You must be registered and logged in to see this image.]

Iako je nekada banatski rejon imao dva podrejona, sa pet vinogorja danas pažnju zavređuju potisko, i posebno vršačko vinogorje.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Vršački breg, Gudurica i Veliko Središte i laika asociraju na kraj u kome se gaji grožđe i odakle dolaze bela vina. Povoljni geografski i klimatski uslovi za gajenje vinove loze, odavno su uticali na razvoj proizvodnje grožđa i vina. Vinogradarstvo u vršačkom kraju datira iz vremena Dačana i rimske vladavine, a prvi pisani podatak o istom potiče iz 15. veka. Krajem 19. veka, sa više od 10.000 hektara vinograda, vršačko vinogorje bilo je najveće u Ugarskoj, po tvrdnjama nekih statističara i u Evropi. Zatim je filoksera ostavila pustoš. Danas je ceo taj kraj, gde Vršački breg ulazi u banatsku ravnicu, zasađen vinogradima i najveće je vinogorje u Srbiji, sa nešto više od 2.000 hektara.

Rejon subotičko-horgoške peščare

Nema podrejona, ali obuhvata dva vinogorja, palićko i horgoško, za koja je karakteristično da su najniži vinogradarski tereni u Srbiji, ali i da u nekim vinogradima, zbog teksture zemljišta, odnosno peskovitog sastava, opstaje nekalemljena loza.

Gotovo da je cela površina subotičko-horgoške peščare pogodna za gajenje vinove loze, tereni su uglavnom ravni ili blago zatalasani, a dominantno je peskovito zemljište. Nosioci razvoja vinogradarstva i vinarstva u prošlom veku bili su podrumi na Paliću i u Čoki, ali polako se pojavljuju i novi proizvođači.

Vinarija Kiš

godina osnivanja: 1830.
posete vinariji: radnim danima, vikendom i veće grupe uz zakazivanje
vlasnik: Predrag Crnković
enolog: Jovan Popov
površina pod vinogradima: 9 ha, 20 % otkup grožđa
sorte: rajnski rizling, italijanski rizling, merlo, frankovka, portugizer
godišnja proizvodnja (u bocama): 70.000
komercijalni proizvodi: Bermet, Bermet beli, Misterija, Fantazija, Italijanski rizling, Merlot, Frankovka

Na padinama Fruške Gore, na desnoj obali Dunava, okrenuti ka jugu, vekovima stoje karlovački vinogradi. Od davnina važe za najbolje u Sremu, a mnogi istoričari pominju ih i kao jedne od najstarijih u Evropi. Na istim parcelama smenjuju se postavke vinograda, sorte, uzgojni oblici loze, aktuelna agrotehnika, ali i generacije Karlovčana koji ih obrađuju.

Mada se počeci vinarije „Kiš“ vezuju za 1830. godinu, veliki značaj za očuvanje tradicije i autentičnosti u srpskom vinarstvu predstavlja njihov rad u protekloj deceniji. Uz nekoliko komšijskih, Kišov bermet u mnogome je doprineo da se od zaborava sačuva nekada veoma cenjeno specijalno aromatizovano vino.

Osim crvenog i belog bermeta, vinarija „Kiš“ danas proizvodi odličan rajnski rizling, dopadljiv italijanski rizling, ali i merlo, za ljubitelje laganijih crvenih vina sveže voćne arome.

Od kada je Predrag Crnković preuzeo upravljanje vinarijom promenjen je pristup prezentaciji vina, povećana je proizvodnja, a vina su prisutnija na tržištu i dostupnija širem krugu ljubitelja.

Vinarija Kovačević

godina osnivanja: 2001.
enolog: Jovan Popov
površina pod vinogradima: 10 ha
sorte: šardone, sovinjon blan, rajnski rizling, merlo, kaberne sovinjon, vranac
godišnja proizvodnja (u bocama): 150.000
komercijalni proizvodi: Rajnski rizling, Chardonnay, Sauvignon, Aurelius, Bermet, Rosetto

Prva iskustva porodice Kovačević u gajenju vinove loze i proizvodnji vina datiraju s početka prošlog veka. Kao kruna stogodišnje tradicije, 2000. godine otpočeta je izgradnja nove vinarije koja danas obezbeđuje sve preduslove za proizvodnju vrhunskih vina. Zasadi vinove loze prostiru se na 10 hektara, na južnim padinama Fruške Gore, sremskog rejona, fruškogorskog vinogorja.

Kada se na pravo mesto posadi prava sorta, uz naklonost geoklimatskih uslova, rezultati ne mogu izostati, te je danas „Kovačević“ sinonim za pun, ekstraktivan šardone, veoma specifičnog, izraženog aromatskog kompleksa. Stil njegovog sovinjona belog prilično je uslovljen karakteristikama godine, a u poslednjih nekoliko berbi rajnski rizling je sve zanimljiviji. Jedno od najpoznatijih vina ove vinarije Aurelius, inače kupaža merloa i kabernea, je vrlo ozbiljno crveno vino sa izraženim notama hrastovine, dobro integrisanim u telo vina.

Porodični podrum vina Selecta

godina osnivanja: 2004.
vlasnici: Stojšić Milutin i Sonja Jocić
enolog: Tatjana Đuričić
površina pod vinogradima: 17 ha, 30% otkup grožđa
sorte: burgundac beli, burgundac sivi, sovinjon, šardone, rajnski rizling, burgundac crni, merlo, kaberne sovinjon
godišnja proizvodnja (u bocama): 70.000
komercijalni proizvodi: Dvorsko vino, Beli burgundac, Rajnski rizling, Chardonnay

Brojni istoričari govore o vinogradarstvu, o grožđu i vinu iz vršačkog kraja, a najčešće se ističe da prvi pisani podatak o tome potiče iz 15. veka kada je vršačko vino 1494. godine prodato dvoru kralja Vladislava Drugog.

Krajem 19. veka u Vršcu je bilo više od 10.000 ha vinograda, ali su zasadi uništeni pojavom filoksere.

Sama Gudurica centar je vinogradarstva vršačkog kraja, i sa blizu 1.000 hektara zasada vinove loze „najvinogradarskije“ je mesto u Srbiji.

Porodični podrum vina „Selecta“ izborom sorti, te pristupom vinogradarstvu i vinarstvu, pokazuje da se, osim anegdota i priča o čuvenim vršačkim vinima, u ovom kraju mogu i sada probati dobra vina. Tržištu su do sada predstavljena četiri bela vina (favorit je Rajnski rizling), iz nekoliko poslednjih berbi, ali treba očekivati da se uskoro pojave i prva crvena vina.

Vinarija Aleks

godina osnivanja: 1990.
vlasnik: Ljiljana Bjelogrlić
enolog: Jovan Popov
površina pod vinogradima: 1 ha, 50 % otkup grožđa
sorte: italijanski rizling, vranac, game, sila
godišnja proizvodnja (u bocama): 13.000
komercijalni proizvodi: Crveni bermet, Beli bermet, Vranac

Stari zasadi vinove loze u Banstolu, koji su nekada služili da se podmire potrebe porodice, datiraju iz tridesetih godina prošlog veka. S obzirom na to da je osnivanjem vinarije proizvodnja podignuta na viši nivo, a proizvodi postali dostupni većem broju potrošača, sopstvena proizvodnja grožđa postala je nedovoljna, te su u „Vinariji Aleks“ prinuđeni i na otkup grožđa.

Istakli bismo crveni i beli bermet, perjanice ove male proizvodnje, koji nastaju „po posebnoj recepturi, uz mnoštvo špecija“, ali ne treba zaboraviti da se osim vina, kod „Aleksa“ mogu naći i odlične rakije.

Vinarija Mačkov podrum

godina osnivanja: 2007.
vlasnik: Sava Jojić
enolog: Vladan Nikolić
površina pod vinogradima: 12 ha, 50 % otkup grožđa
sorte: šardone, merlo
godišnja proizvodnja (u bocama): 30.000
komercijalni proizvodi: Chardonnay, Blanc de blanc, Merlot, Cabernet sauvignon merlot

Nekada su se iriški vinogradi prostirali „svuda u vidokrugu“ i predstavljali su značajnu površinu u fruškogorskom vinogorju. Premda je aktuelna situacija drastičnija, raduju pozitivni pojedinačni primeri obnavljanja vinograda i organizovanja proizvodnje vina na daleko višem nivou.

„Mačkov podrum“ je nova vinarija koja se na tržištu Srbije pojavila s proleća, sa punim, ekstraktivnim šardoneom, laganijim merloom i sovinjonom belim karakterističnog aromatskog kompleksa.

Vinarija Vinum

godina osnivanja: 2002.
posete vinariji: uz zakazivanje
vlasnik: Maja Ubavić
enolog: Tatjana Đuričić
površina pod vinogradima: zasađeno ove godine 6,5 ha, do sada je sve bilo iz otkupa
sorte: frankovka, sovinjon blan
godišnja proizvodnja (u bocama): 17.000
komercijalni proizvodi: Zlatni talijanski rizling, Frankovka, Rose, Bermet

Vinarija „Vinum“ osnovana je sa idejom da se bogata iskustva i vinogradarska tradicija povežu sa aktuelnim stilovima u proizvodnji vina i raspoloživim naučnim dostignućima. Pažljiv izbor potvrđenih sorti vinove loze, oštra selekcija roda u vinogradu i odgovarajući tehnološki postupak prerade postavljeni su kao osnova za postizanje visokog kvaliteta vina, a posao će u znatnoj meri biti olakšan kada na rod dospeju sopstveni zasadi.

Uz Frankovku i Zlatni italijanski rizling, pažnju treba obratiti i na Pannon bitter, specijalno alkoholno piće.

Podrum Do Kraja Sveta

godina osnivanja: 2006. godine
vlasnik: Miloš Milić, Zoran Kaplanović, Gradimir Glušica, Terrance Mohoruk
enolog: Zoran Cilić
površina pod vinogradima: 12,5 ha, ali se za sada svo grožđe kupuje od kooperanata
sorte: sovinjon blan, šardone, merlo, kaberne sovinjon
godišnja proizvodnja (u bocama): 73.000

komercijalni proizvodi: Mlad Mesec beli, Mlad Mesec crveni, Šansa, Aura, Sauvignon blanc - selection, Merlot – selection, Cabernet Sauvignon – selection

Vinarija „Do Kraja Sveta“ osnovana je sa idejom da se rastućoj domaćoj publici kvalitetno i brižljivo negovano vino učini dostupnijim. Negovanje tradicionalne veštine prerade grožđa, u kombinaciji sa najmodernijom tehnologijom, čini identitet ovog podruma. Kreirana sa idejom o finalnom profilu vina, vinarija je opremljena svim dostupnim tehničko-tehnološkim rešenjima koja pružaju osnovu za proizvodni proces najvišeg nivoa.

Izabrane su internacionalne sorte grožđa: šardone, sovinjon, merlo i kaberne, a svaka je posađena u optimalnim geoklimatskim uslovima.

Prva linija proizvoda – Selection, nova je na tržištu, a oformljena je sa ciljem da se iz svake berbe izdvoji najbolje, te su iz 2006. dostupni merlo i kaberne, kao i sovinjon beli iz 2007, koji se nedavno pojavio na našem tržištu i zavređuje naročitu pažnju.

Vinogradi i vinarija Vindulo

godina osnivanja: 2007.
vlasnik: porodica Dujmović
enolog: dr Vladimir Kovač
površina pod vinogradima: 8 ha
sorte: bačka, panonija, petra, kosmopolita, morava, šardone, italijanski rizling, kaberne sovinjon, kaberne fran, merlo, frankovka
godišnja proizvodnja (u bocama): 65.000
komercijalni proizvodi: Talijanski rizling, Mirna Bačka, Pannonia, Rosanna, Frankovka, Three star, Slatka Eva

Porodica Dujmović generacijama se bavi uzgojem vinove loze, a sadašnje imanje može da poslužiti za primer svima koji žele da sade vinograde. Veliki broj posađenih sorti ukazuje i na sklonost ka istraživanju i traženju najpodesnijeg, a posebno je interesantan broj posađenih novostvorenih sorti.

Iako je vinarija „Vindulo“ tek od nedavno prisutna na tržištu, dobra osnova u vinogradu, dovoljno mogućnosti za kupažiranje i kombinovanje, a naročito prisustvo g-dina Kovača, ikone vinarstva naših krajeva, najavljuju dobar smer u razvoju ove vinarije.

Vinski dvor

godina osnivanja: 1995.
vlasnik: Erika Fodor
vinar: Laslo Hupert
površina pod vinogradima: 7 ha
sorte: ezerjo, kevidinka, šardone, rajnski rizling, italijanski rizling, župljanka, kaberne sovinjon, merlo, pino noar, portugizer, kadarka
godišnja proizvodnja (u bocama): 25.000
komercijalni proizvodi: vina nema na tržištu, mogu se degustirati i kupiti u samoj vinariji

„Vinski dvor“ je ljubiteljima vina u Srbiji poznat kao začetnik vinskog turizma, odnosno, kao prvo mesto na kome je prezentacija proizvedenih vina podignuta na viši nivo. U sklopu hotela-pansiona, okruženog vinogradima, nalazi se mala vinarija; sa starim podrumom koji ukazuje na tradiciju i novim, koji sa druge strane pokazuje razvoj i stremljenja u „Vinskom dvoru“.

Gajenje vinove loze na ovim peskovitim terenima obavlja se više stotina godina unazad, a viševekovna iskustva od velike su koristi da se iz loza izvuče najviši kvalitet u ovim geoklimatskim uslovima.

Vinarija Bononia

godina osnivanja: 1989.
vlasnik: porodica Šijački
vinar: Milan Šijački
površina pod vinogradima: 4 ha
sorte: italijanski rizling, šardone, frankovka, merlo, kaberne sovinjon, muskat hamburg
godišnja proizvodnja (u bocama): 15.000
komercijalni proizvodi: Italijanski rizling, Šardone, Frankovka, Merlo, Kaberne sovinjon, Muskat hamburg, Bermet

Veoma specifičan mezoklimat banoštorskih vinograda, zasađenih na platoima i brežuljkastim obroncima Fruške Gore, u mnogome je uslovljen prisustvom velike reke. Padine se blago spuštaju ka Dunavu, a odsustvo strme obale omogućuje intenzivno kretanje vazdušnih masa sa vode i ka vodi, kao i iskorišćenje fenomena refleksije vodene površine.

S obzirom na to da je ovo vinogorje nadaleko poznato po grožđu belih sorti vinove loze, ne čudi da je porodica Šijački pažnju ljubitelja vina privukla baš italijanskim rizlingom i šardoneom - lako dopadljivim, izrazito svežim i aromatičnim vinima. Iako je godišnja proizvodnja relativno mala, vina su već dobro poznata.

Vinarija Burčel Todorov

godina osnivanja: 1993.
vlasnik: Milan Todorov
enolog: Žarko Kerac, Jovan Popov
površina pod vinogradima: 2,5 ha
sorte: frankovka, kaberne sovinjon, italijanski rizling, muskat hamburg
godišnja proizvodnja (u bocama): 12.000
komercijalni proizvodi: Frankovka, Talijanski rizling, Muskat hamburg

Porodična vinarija u kojoj vina proizvode od grožđa iz sopstvenih vinograda na Fruškoj Gori, odnosno sa Kraljevog brega. Ova mala vinarija poznata je po sortnim vinima od frankovke i italijanskog rizlinga. Bogato porodično iskustvo u proizvodnji vina, danas je pomognuto i savremenom tehnologijom.

Vinarija Dulka

godina osnivanja: 1920.
vlasnik: Đorđe Dragojlović i Jasmina Otašević
enolog: Jovan Popov
površina pod vinogradima: 8 ha
sorte: italijanski rizling, sovinjon kaberne, sovinjon blan, merlo, župljanka
godišnja proizvodnja (u bocama): 70.000
komercijalni proizvodi: Italijanski rizling, Cabernet sauvignon, Župljanka, Crni bermet, Beli bermet

Jedna od čuvenih sremsko-karlovačkih vinarskih porodica jeste i porodica Dulka, koja se vinarstvom bavi od 1920. godine i s kolena na koleno proširuje i unapređuje uzgoj grožđa i njegovu preradu. Trenutno kod Dulkinih rame uz rame rade četvrta i peta generacija porodice.

Vinogradi se nalaze na južnim padinama karlovačkih brežuljaka, celodnevno su obasjani suncem, i iz njih potiče jedna od najboljih župljanki koje se mogu naći u Srbiji. Karakterističan je i italijanski rizling, ali su daleko poznatiji Dulkini bermeti, crni i beli.

Osim vina i bermeta, u proizvodnom programu vinarije nalaze se i brojne rakije od voća i grožđa.
izvor:B92.net

Put vina – Vršac
• Vinska istorija

[You must be registered and logged in to see this image.]

Prema nekim istorijskim izvorima,vinogradarstvo u vršačkom kraju datira još iz vremena Dačana i rimske vladavine, a prvi pisani podatak o tome potiče iz 15. veka kada je vršačko vino 1494. godine prodato dvoru kralja Vladisava Drugog.

Iz zapisa turskog putopisca Evlije Čelebije saznajemo da su padine vršačkog brega zasađene vinovom lozom koja daje slatko i ukusno grožđe. U Banatu vino napreduje za vreme velike kolonizacije pod vladavinom Marije Terezije (1740-1780).

Na početku puta za manastir Mesić nalazi se veliki podrum „Helvetia“ koji je 1880 sagradio i opremio švajcarski trgovac vinom Bernhard Štaub. Koliko je vinogradarstvo značajno za ovaj grad, svedoče činjenice da je vinova loza u grbu grada od 1804. , a niz detalja na fasadama starih kuća ima motiv grožđa.

Krajem 19. veka u Vršcu je bilo više od 10.000 ha vinograda. To je bilo najveće vinogorje u Ugarskoj, po tvrdnjama nekih statisitičara i u Evropi u kojoj je filoksera ostavila pravu pustoš.

Proterivanjem Turaka i doseljavanjem Nemaca iz Rajnske oblasti vinogradarstvo ostaje glavna privredna grana u Gudurici, obližnjem selu. Posle Drugog svetskog rata umesto proteranih Nemaca u selo se naseljavaju Slovenci, Makedonci, pa kolonisti iz Bosne, Like, Banije, Korduna.

U Gudurici danas živi 1500 stanovnika koje čine 22 nacionalosti, među njima i jedna Francuskinja. Od 425 domaćinstava 80 njih neguje oko 100 ha vinograda , što sa plantažama Vršačkih vinograda od oko 1000 ha čini ovo selo najvinogradarskijim u čitavoj Srbiji.

• Vinogradarstvo i vinarstvo danas

[You must be registered and logged in to see this image.]

Vršačko vinogorje se prostire na brdovitim terenima oko Vršca, na krajnjim obroncima Karpata. Čine ga „Vršački vinogradi“ koji raspolažu plantažama sa preko 1700 ha vinograda, dok u celom regionu ima oko 2100 ha. Zemljišta su tipa smonica, gajnjača, deluvijalna zemljišta sa živim peskom. Klima ovog područja je tipično kontinentalna.

Od autohtonih i starih sorti ovde se još gaje župljanka, smederevka, šasla bela, rkaciteli, kreaca. Kreaca je stara bela sorta vinove loze, autohtona vršačka. Gajila se svuda po Banatu. U vršačkom vinogorju dominiraju bele vinske sorte, crnih gotovo i da nema.

Vršački breg, Gudurica, Veliko Središte dobrog poznavaoca odmah podsete na kraj u kome se gaji najkvalitetnije grožđe i proizvodi dobro vino. Povoljni geografski i klimatski uslovi za gajenje vinove loze opredelili su sve one koji su naseljavali ove prostore da se ozbiljno posvete proizvodnji grožđa i vina.

Danas se ceo taj kraj, gde se dodiruju Vršačke planine i blaga banatska ravnica, nalazi pod vinogradima i predstavlja jedan od najznačajnijih vinogradarskih rejona u Srbiji.

Među mnogim vrhunskim i kvalitetnim vinima ovog vinskog regiona ističu se muskat otonel, šardone, pino bjanko, rajnski i italijanski rizling, a veoma je popularno stono vino banatski rizling od sorti italijanski rizling, smederevka, župljanka i kreaca.
• Put vina

Podrum Vršačkih vinograda je bio i ostao građevinsko-arhitektonska atrakcija. U njega može da se smesti 3400 vagona vina. Podrum je građen od 1964 do 1967 godine. Vršački vinogradi su jedan od najvećih simbola prethodne Jugoslavije. Podrum je u obliku slova ipsiilon (početnog slova oznake za Jugoslaviju). Jedan je od tri najveća vinska podruma pod jednim krovom u Evropi, druga dva su u Listelu u Francuskoj i Logranji u Španiji. Podrum ima pet galerija, jedna je pod zemljom a četiri iznad, i u njih je smešteno 580 vinskih sudova od betona, obloženih staklenim pločama.
• Šta videti

Na granici sa Rumunijom, na oko 90 kilometara od Beograda nalazi se Vršac, grad sa oko 40.000 stanovnika.

Obilazak znamenitosti grada: Vršačke kule iz 14. veka, koja se nalazi na Vršačkom brdu. Gradske kuće (Magistrata) iz 18. veka, Vladičanskog dvora iz 18. veka sa veoma bogatom riznicom, Manastira Mesić iz 16. veka, koji je od Vršca udaljen 10 km, Stare apoteke na stepenicama iz 18. veka, gde se nalazi i stalna postavka muzeja Saborne crkve Svetog Nikolaja iz 1785, Rimokatoličke crkve iz 1863, posvećene Svetom Gerhardu i Kapele Svetog krsta iz 1720. godine, upotpuniće vaš turistički doživljaj.

Nakon toga poseta Vršačkim vinogradima i podrumu kapaciteta 3400 vagona, obilazak plantažnih vinograda, kroz koje vožnja automobilom traje dva sata, odlazak u čuveni stari vinski podrum u selu gudurica nadomak Vršca uz degustaciju vina, zadovoljiće vašu vinsku radoznalost.

U Vršcu deluje i vinski viteški red Sveti Teodor, koji je ime dobio po zaštitniku grada Vršca. Vitezove vina možete upoznati na vinskom putu, jer su vinari koje preporučujemo za posetu članovi ovog vinskog reda.
izvor:putvinasrbije.rs

U poseti vinariji 13. jul Plantaže

Kompleks vinograda Čemovsko polje – najveći i najljepši u Evropi. Prošajte, probajte grožđe, uživajte u panorami koja se pruža sa vidikovca... Vinski podrumi Šipcanik, Lješkopolje i Čemovsko polje – prošetajte se kroz mistične vinske podrume i otkrijte tajnu pripremanja čuvenih crnogorskih vina. Degustirajte najbolja od najboljih – direktno iz drvenih bačvi! Restorani Jezero i Mareza – ručajte na samoj obali Skadarskog jezera, tog bisera prirode, ili okusite svežu rečnu ribu iz ribnjaka Mareza. Vrhunski lokalni specijaliteti uz pažljivo odabrana vina! Speijalizovane vinske prodavnice – Obradujte sebe i sebi drage ljude vrhunskim vinima, kao i drugim vinskim proizvodima – po najpovoljnijim cijenama!


[You must be registered and logged in to see this image.]

Sa godišnjom proizvodnjom od oko 22 miliona kilograma grožda, kompanija „13. jul Plantaže” je najveći proizvođač vinskog i stonog grožđa, vina i lozove rakije u regionu. Tržišno liderstvo potvrđuje i plasman preko 17 miliona flaširanih proizvoda godišnje. Proizvodi „Plantaža” se izvoze u preko 25 država – od zemalja regiona, preko Evropske unije, Rusije, Kine i Australije, do Kanade i SAD.

Vinski put

Postoje mjesta u Crnoj Gori gdje se priroda nije dvoumila, gdje je štedljivo nudila, skrivala i izazivala darivanog. Takvo mjesto je Čemovsko polje, danas prava radost za berača, blagodet za prirodoznalca, sa darovima mediteranskog sunca za enologe i vinoljupce.

Na samo tridesetak kilometara od Jadranskog mora, uz obalu Skadarskog jezera, redovi vinove loze protežu se u nedogled. Odavde vina Vranac i Krstač, proizvedena od istoimenih autohtonih crnogorskih sorti grožda, putuju širom svijeta koji ih prepoznaje po kvalitetu.

Obilazak vinograda, oivičenog nestvarnim kanjonom rijeke Cijevne i nezaboravan pogled sa Vidikovca, samo su dio avanture nazvane Vinski put. Slijedi obilazak vinskih podruma u kojima tamnuju i caruju vina boje purpura, predvečerja i baršuna. Degustacija vina u ambijentu idealnom za njihovo čuvanje poseban je doživljaj, a čarima slaganja vina sa hranom prepustićete se u jednom od restorana „Plantaža“, čuvenim po jelima koja majstori kuhinje spremaju na specifičan i nezaboravan način.

Čemovsko polje

Kada su eksperti Međunarodne banke iz Vašingtona 1977. godine razmatrali projekat „Čemovsko polje“, u Podgoricu je upućen francuski specijalista za vino i vinogradarstvo Patrik Evelin Simon, koji je obavio degustaciju, pravio analize, upoređivao „vranac“ s drugim vinima i zaključio: vino „vranac“ zauzima mjesto uz sam bok najboljih francuskih vina što se proizvode u okolini Bordoa.

Nakon sprovedenih istraživanja, kontrole i preporuka od strane FAO, Međunarodna banka je odobrila ucešce u finansiranju projekta „Cemovsko polje“ (1977–1982). Tim projektom Crna Gora je dobila 1.500 ha vinograda kao i moderan vinarski podrum kapaciteta 2000 vagona.

Do sedamdesetih godina prošlog vijeka Čemovsko polje je bila pustara koju je potom orodila loza vranac. U bezvodno, kamenito, divlje polje nadomak Podgorice, u čije kvalitete su vjerovali samo veliki znalci i vizionari, uloženo je 62 miliona dolara. Danas je to najveći i najljepši vinograd u Evropi površine preko 2.300 hektara, sa 11,5 miliona čokota vinove loze.



Vinski podrumi

Šipčanik

Brdo Šipcanik se oslanja na kompleks vinograda Čemovskog polja na istočnoj strani Podgorice. Sa tvrđave, koja je na samom uzvišenju, pruža se predivan pogled na Skadarsko jezero i sam grad Podgoricu. Vinski podrum Šipčanik otvoren je krajem 2007. godine.

Podrum se nalazi na dubini od preko 30 metara ispod površine zemlje. U obliku je tunela dugog 356 metara, prosječne širine 13,5 i visine 7 metara. Temperatura vazduha je između 17 i 19 stepeni, a vlažnost od 70 do 80 posto. U podrumu Šipčanik, na blizu 7.000 kvadratnih metara, čuva se i njeguje vino u gotovo idealnim klimatskim i tehnološkim uslovima. U drvenim buradima i flašama odležava i stari dva miliona litara vina. U sklopu podruma su vinoteka sa 28.000 flaša vina starih od tri do deset godina, degustaciona sala od 200m2 i specijalizovana prodavnica.

Lješkopolje

„Lješkopolje“ je stari vinski podrum adaptiran u reprezentativni objekat. U njemu se, u posebno klimatizovanim prostorijama, čuva vino u hrastovim buradima. U neposrednoj blizini nalaze se konjicki klub „Vranac“ i plantaža maslina.

Čemovsko polje

U podrumu „Čemovsko polje“, otvorenom 1979. godine, proizvode se vina i rakije uz pomoć najsavremenije opreme. Raspolaže sa dvije linije za flaširanje ukupnog kapaciteta 6.500 boca na sat.

Barik vina

Poštujući vjekovnu tradiciju čuvanja vina u drvenim sudovima u Crnoj Gori i prateci današnje trendove na tržištu, „Plantaže“ su prije nekoliko godina od vodećih francuskih proizvođača nabavile veći broj barik drvenih sudova i smjestile ih u podrume Lješkopolje i Šipčanik, u posebno pripremljene prostore sa kontrolisanom temperaturom i vlažnošću.

Barik sudovi izrađeni su od hrastovih duga, sa unutrašnje strane su nagorjeli, a zapremina im je 225 litara.

Prodavnice

U specijalizovanim prodavnicama - jedna se nalazi u podrumu „Šipčanik“, a druga u stijeni pokraj restorana „Jezero“ - možete kupiti vina i rakije po najpovoljnijim cijenama, u posebnim pakovanjima, kao i predmete vezane za vino i sitnice za prijatelje i uspomenu na ovaj jedinstven doživljaj.

Restorani

Na kraju obilaska goste prepuštamo čarima slaganja vina sa hranom u jednom od restorana „Plantaža“, čuvenim po jelima koja majstori kuhinje spremaju na specifičan i nezaboravan način.

Restorani, „Mareza“ pored ribnjaka i istoimenog izvorišta, i „Jezero“ na obali Skadarskog jezera, omogućiće vam predah i uživanje u dobroj hrani i vrhunskim pićima.

Vinski put 2010

[You must be registered and logged in to see this image.]

U zavisnosti od afiniteta i raspoloživog vremena, gostima je na raspolaganju čak devet varijanti Vinskog puta.

Posjetu podrumu Šipčanik moguće je organizovati u više varijanti, počev od polusatne degustacije Vranca i Krstača, pa do dvočasovnog boravka koji uključuje degustaciju pet vrhunskih vina (Krstač, Chardonnay barrique, Vranac, Vranac Pro Corde, Vranac barrique), kompletan ručak, kolač i čašu Šampanjca.

Oko četiri sata traje varijanta koja počinje obilaskom vinograda sa zadržavanjem na „Vidikovcu”, nastavlja se posjetom podrumu „Šipčanik” i degustacijom pet vina uz zakusku, a završava ručkom u restoranu „Jezero” ili „Mareza“, gdje su na raspolaganju, po izboru, mesni ili riblji meni.

Slijedeća opcija je dva sata duža od prethodne. Pored navedenog, obilaze se i podrumi „Čemovsko polje“ i „Lješkopolje“ uz više degustacija vrhunskih vina, a ručak je u restoranu „Mareza“.

U podrumima „Šipčanik“ i „Lješkopolje” može se organizovati trosatno posluženje na bazi švedskog stola za grupe od 50 do 120 osoba, a za još veće grupe na raspolaganju je koktel sa švedskim stolom u podrumu „Šipcanik“.

Ponuda za dvoje, pored ostalih sadržaja, uključuje romantičnu vožnju fijakerom kroz vinograd uz bocu Šampanjca, dok je osobenost subotnje ponude vožnja sa turističkim vozičem kroz vinograd.

- Posjete su moguće radnim danima i subotom u periodu 10-18h i neophodno ih je najaviti 5 dana unaprijed.

- Izuzimajući specijalne ponude i koktele, grupa može brojati između 10 i 50 osoba i obezbijeđuje vlastiti prevoz.

- Na „Vinskom putu“ goste prati stručni vodič. Potrebno je da grupe koje se ne služe engleskim jezikom obezbijede sopstvenog prevodioca.
izvor:B92.net

Istorija vinogradarstva i vinarstva

[You must be registered and logged in to see this image.]

Prvi nađeni tragovi vinogradarstva i vinarstva na teritoriji Srbije su posude iz bronzanog doba, oko 200. godine pre nove ere, i iz gvozdenog doba, oko 400. godine p.n.e. Prilikom arheoloških iskopavanja Sirmijuma i drugih antičkih lokaliteta u Srbiji pronađen je veliki broj amfora koje dokumentuju dovoz vina. Poznato je da je rimski car Domencijan (69-96. god.) uveo zakonski monopol kojim je samo italičnim vinogradarima bilo dozvoljeno da sade kvalitetnu lozu. Taj monopol je važio sve do pojave cara Marka Aurelija Proba, rođenog u sremskom, a rimskom carskom gradu Sirmijumu 232. godine. Prob je zasadio vinovu lozu na padinama Alma Monsa (Fruška gora) u okolini Sirmijuma, pa je za njegovo ime vezan početak vinogradarstva u Srbiji.

Istorija srpskog vinarstva duža je od 1000 godina – od začetaka srpske države u 8. i 9. veku, a naročito za vladavine dinastije Nemanjića, od 11. do 14. veka. Srpski vladari su posebno negovali kulturu gajenja vinove loze. U doba cara Dušana donet je zakon koji se odnosio na spravljanje vina i njegov kvalitet, o čemu svedoči zapis iz „Povelje Stevana Prvovenčanog“. Sam car Dušan je posedovao velike vinograde i dvorski vinski podrum u blizini Prizrena. U njegovo vreme iz vinograda i podruma u Velikoj Hoči vino je keramičkim vinovodom dugim 25 km dopremano sve do carskih podruma u prestonicu Prizren. U srednjevekovnoj Srbiji pehar vina je bio dijalog, dogovor, zakletva, opomena, obećanje, zakon i običaj.

Kad su južne predele Srbije zauzeli Turci, Srbi su se selili na sever i u doba cara Lazara, u drugoj polovini 14. veka, glavno vinogradarsko središte postaje Kruševac sa okolinom. Zaharije Orfelin, jedan od najučenijih Srba 18. veka, spominje u svom „Iskusnom podrumaru“ iz 1783. godine, da su naša najbolja vina manastirska i nadasve karlovačko vino, naročito crno i šiler i da su najbolja u starosti od tri do četiri godine. Za vreme turske vladavine u Srbiji je došlo do uništavanja velikog dela vinograda, jer je konzumiranje alkohola kod muslimana zabranjeno. Stvari se menjaju nabolje posle oslobođenja od Turaka kada u Srbiji dolazi do intenzivnog razvoja vinogradarstva koje postaje najznačajnija privredna grana i tako 1848. godine, u vreme austrougarske vladavine, osnivanjem „Navipovog“ podruma počinje organizovana proizvodnja vina u Srbiji. U vreme dok je filoksera harala vinogradima Francuske, Srbija se pojavljuje kao proizvođač i izvoznik vina u Francusku (1890-1895).

Srpski vladari zaslužni su za razvoj srpskog vinogradarstva i vinarstva i u modernim vremenima, naročito kralj Petar Prvi Karađorđević i njegov sin Aleksandar. Oni su početkom 19. veka u centralnoj Srbiji na brdu Oplenac kod Topole podigli na desetine hektara vinograda i podrum u kome su proizvodili vrhunska vina. U blizini kraljevog podruma postojala je i Venčačka vinogradarska zadruga koja je bila poznata po proizvodnji penušavog vina, znana kao jedna od najvećih vinarija na Balkanu. Od sedamdesetih godina 19. veka iz Negotinske krajine se izvoze kvalitetna vina u Francusku, Austrougarsku, Nemačku, Rusiju, Švajcarsku, Rumuniju i druge zemlje.

Vinogradarstvo i vinarstvo Srema je jedno od najstarijih i najznačajnijih u ovom delu Evrope. Tako su Karlovci svoju slavu stekli pre svega zahvaljujući svojim vinogradima i vinima koja su se pila širom Evrope. Vinski podrumi u Sremskim Karlovcima i Irigu i danas su pravi doživljaj za goste. Oni su posle Prvog svetskog rata podizani u vidu laguma sa drvenim svodovima. Za vrenje i čuvanje vina koristila su se isključivo drvena burad sa drvenim ili metalnim obručima. I danas se može naći jedan broj podruma sa drvenim sudovima, mada se sve više prelazi na metalne sudove. Karlovčani koji su bili čuveni po svojim specijalnim vinima ausbruhu i bermetu, su devedesetih godina 20. veka obnovili proizvodnju ovih vina. Tehnologija pravljenja čuvala se i prenosila kao tajna u karlovačkim porodicama.
izvor:srbija.travel

Podrum "Miletić"

[You must be registered and logged in to see this image.]

Opis

Podrum Miletić sa svojim porodičnimim vinogradima od 2,15 ha zasađenih sortama: Burgundac crni (Pinot noir), Šardone (Chardonnay) i Rajnski rizling (Weisser Riesling) i Muskat hamburg (Mouscat de Hamburg) se nalazi u Župskom vinogorju (Zapadnomoravski rejon, Kruševački vinogradarski podrejon), gde se tradicija gajenja plemenitih sorti vinove loze neguje od davnina.

Ukus i stil vina zavise od mnogo faktora, kolektivno nazvanih terrior tj. klime, zemljišta i topografije vinograda.

Izabrani uzgojni oblik je jednokraka modifikovana Mozerova kordunica kod koje se primenjuje mešovita rezidba. Stabla su visine 0,90 m, međuredno rastojanje 3m, a rastojanje u redu 1m.

Porodica Miletić poseduje podrum veličine 200 i drvene sudove kapaciteta 30 000 l Sve više vinara se opredeljuje za prohromske sudove, koji se lakše održavaju, ali su u ovom podrumu ostali verni tradicionalnim drvenim hrastovim buradima, koja su deo porodičnog nasleđa, jer hrastovina omekšava vino i pomaže mu da lagano stari.

Ovakvi uslovi negovanja, kao i decenijska porodična tradicija proizvodnje vina – pravile su ga 3 generacije unazad i provodile ceo svoj život u vinogradu i oko njega, su doprineli da Zlatna Kruna i Rana Zora imaju veoma visok kvalitet.

Istorija

Podrum "Miletić" je jedan od najstarijih vinskih podruma u Srbiji koji se već 85 god. bavi proizvodnjom najkvalitetnijih srpskih vina od grožđa iz sopstvenih zasada. Firmu je osnovao daleke 1923. god. čukun deda Miodrag Miletić (1895-1943) koji je tada imao zasadjenih 8 500 čokota prokupca i plovdine i u to vreme, pre II svetskog rata, izvozio svoja vina u Francusku, a tih vina je bilo i na vinskim kartama u svim boljim Beogradskim restoranima.

Proizvodnja se nastavila i tokom rata,kada zbog smrti oca posao preuzima , tada maloletni, pradeda Ljubodrag Miletić koji i dan danas provodi vreme u vinogradu i podrumu,koliko mu dozvoljavju njegove 83 godine. 1952. godine Ljubodrag i njegova supruga Vera počinju da se bave i ugostiteljstvom u svojoj kafani "Župske noći" gde su se služila vina isključivo iz njihovog podruma.

70-tih godina se u posao uključuje i sin Živko koji svoj radni vek započinje u vinarskoj kući "Rubin" Kruševac,gde je stekao zanačajno iskustvo u oblasti savremenog uzgoja vinove loze, a takodje 90-tih god. i njegov sin Zoran, dipl. ecc. i snaja Sladjana dipl.tehnolog. Na ovaj način je spojeno višedecenijsko iskustvo i savremena tehnologija u proizvodnji groždja i vina, podignuti novi savremeni zasadi vinove loze, a stari sortiment zamenjen novim vrhunskim sortama-Crnim burgundcem, Šardoneom i Rajnskim rizlingom.
izvor:upoznajsrbiju

U čast grožđa i vina

Okolina Vršca idealno je mesto za gajenje vinove loze



[You must be registered and logged in to see this image.]
Vršac



U turističkoj ponudi Vršca vinski i manifestacioni turizam zauzimaju najvažnije mesto. Od tri najznačajnije manifestacije dve su u čast grožđu i vinu i spadaju u najveće, ne samo u ovom gradu nego i u regionu. To nije slučajno ako se zna da tradicija proizvodnje vina datira još iz perioda Rimljana, a da je okolina Vršca i obronci Vršačkih planina idealno mesto za gajenje grožđa.
Eto povoda da se i ekipa „Putovanja” minulog vikenda uputi u Vršac na šesti po redu festival vina „Vinofest”. Naravno, pored druženja sa vinarama, boravak smo iskoristili i za obilazak kulturno-istorijskih znamenitosti koje svojim značajem ovaj grad čine posebnim ali i da obiđemo okolinu.
Najlepši način da se upozna grad jeste lagana šetnja a prvo odredište – Vladičanski dvor, prelepa barokna zgrada, odnedavno otvorena za posetioce. Preko puta je pravoslavna Saborna crkva iz 1785. godine posvećena sv. Nikoli. Po instrukcijama domaćina, Tatjane Palkovač, direktora vršačke turističke organizacije, prošetali smo, preko glavnog gradskog trga, sve do „Apoteke na stepenicama”, jedne od najstarijih i najlepših zgrada u Vršcu, kako nam je objasnila Nevena Rabrenović, vodič u ovom, izmeštenom prostoru Gradskog muzeja.


[You must be registered and logged in to see this image.]

U „Apoteci na stepenicama” su za sada smeštene četiri stalne postavke Gradskog muzeja dok se glavna zgrada i „Konkordija” ne renoviraju: Zdravstvene kulture južnog Banata, Sećanje na Paju Jovanovića, Arheološka postavka iz vremena paleolita, neolita i sve do srednjeg veka i Izložba medalja iz 18. i 19. veka. Jednu od prostorija krase monumentalno platno „Vršački triptihon” kojim je Paja Jovanović proslavio i sebe i rodni Vršac, kao i jedan od značajnijih portreta kralja Aleksandra Karađorđevića (platno iz 1931 godine) gde je Paja postigao neponovljivu igru senki. Odakle god da se gleda u platno (dok se lučno krećete ispred njega), u kralja, u njegove oči, prste i vrh čizama one vas – prate... U jednoj od prostorija je i maketa Vršačke kule iz 15 veka, jer je ona simbol nastanka Vršca kao grada u okviru utvrđenja. Inače, na kuli visokoj 19 metara (Donžon kula) trenutno se izvode radovi. Urađen je krov, dok će na temeljima stare kule koja je služila kao izvidnica biće podignuta – Vidič kula. Planirano je da budu podignuti i zidovi, a u okviru kule biće propratnih objekata (mala muzička dvorana, sala, biblioteka, muzej).
U hodu saznajemo da Vršac nema bioskop, ali zato su Vrščani ponosni na Sterijino pozorište. Gradsa 40 hiljadastanovnikaimadugupozorišnutradiciju, akulturaodlaskaupozorišteovdesezaistaneguje.
Na putu do Rimokatoličke crkve – katedrale, prolazeći pored Gradskog magistrata - zgrade opštine(sastavljene od tri zgrade) setili smo se reči domaćina da Vršac ne dozvoljava žurbu i da je poželjno u njemu boraviti minimum tri dana, jer toliko je potrebno da se doživi na pravi način.
„Uslova za to svakako ima jer Vršac raspolaže sa oko 350 kreveta. Za za preporuku su: hotel „Srbija” u samom centru, „Vila Breg”, sa modernim spa centrom, ušuškan na obroncima Vršačkih planina, motel „Vetrenjača” na ulazu u grad i još oko 40 ležajeva u privatnom smeštaju”, saznajemo od direktorke turističke organizacije.
Pored domaćih turista, najbrojniji su gosti iz Hrvatske, Slovenije, Nemačke, Rumunije… U poslednje vreme Italijani su sve prisutniji, možda, kako naša sagovornica kaže i zbog toga što u Vršcu posluju dve jake italijanske kompanije. Sve je više i biciklista koji zbog dobre veze sa Rumunijom, na svojim putovanjima pauzu naprave baš u Vršcu i uglavnom traže povoljniji smeštaj i pokazuju veliko interesovanje za domaću hranu.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Kako se Vrščani mogu pohvaliti i odličnom ugostiteljskom ponudom, bilo da je reč o kafićima, prosečnim ili nešto ekskluzivnijim restoranima ili sve popularnijim vinskim podrumima ko god jednom dođe sigurno će poželeti da se vrati.

Kuće za vino

Put do Gudurice gde se nalaze podrumi „Vršačkih vinograda” vodi kroz selo Malo Središte i nepregledne plantaže vinograda. Nekad je u Gudurici svaka kuća bila vinski podrum, a danas ih je tek nekoliko. Najpoznatiji su „Selekta”, podrum Josipa Nedina u etno stilu, a u restoranu „ Gudurička priča” mogu se probati skora sva vina iz ovog kraja uz lokalne specijalitete. U susednom selu Velikom Središtu je podrum Krstov.
Veliki je broj privatnih vinogradara u čijem je vlasništvu oko 300 hektara pod vinovom lozom. Firma „Vršački vinogradi” ima oko 2.000 hektara obradive površine, od toga oko 1.300 vinograda u rodu i oko 400 vinograda u mladim zasadima. Među najvećim vinogradima na Balkanu su, a godišnje naprave od pet do šest miliona litara vina. Oko 80 odsto zasada je italijanski rizling koji najbolje uspeva na ovim terenima.

Nagrade za najbolje

U takmičenju za najbolje vino u četiri kategorije (belo, crveno, rose, specijalna vina) našao se 101 uzorak vina. Dodeljeno je 5 velikih zlatnih i 22 zlatne medalje. Vino koje je osvojilo najviše bodova od strane komisije i pobednik je šestog po redu „Vinofesta” je iz podruma „Vinum” iz Novog Sada.
U kategoriji belih vina, velika zlatna medalja pripale su podrumu Vinum iz Novog Sada za Sovinjon blank i podrumu Pavlović iz Vršca za Sovinjon.
U kategoriji crvenih vina velike zlatne medalje odneli su podrum Domenile Sara iz Temišvara za vino Burgundac Crni i podrum Ćojbašić-Nađ iz Dolova za vino Carsko crveno-kupaža.
U kategoriji rosea, velika zlatna pripala je podrumu „Vimmid” iz Negotina za vino Aglaja Rose.

Vinska kultura

„Vitezovi vina, gde god da borave, doprinose širenju i razvoju vinske kulture kod nas. Promovišu običaje, gastronomiju i prirodne lepote svoga kraja, a time na poseban način utiču na formiranje, jedne za nas nove i vrlo značajne grane, a to je vinski turizam. U Srbiji trenutno egzistira osam vinskih redova, broj se stalno povećava, što je dokaz je da se polako vraćamo u red velikih vinskih zemalja, tamo gde nam je mesto i gde smo, kao peta sila u Evropi nekada i bili”, kaže Nikola Cuculj veliki majstor banatskog vinskog reda „Sveti Teodor”. Zanimljivo je da je na ovogodišnjem prvom Saboru vitezova vina, španski ambasador primljen je u vinski red „Sveti Teodor”. Prijemu su prisustvovali i predstavnici vinskih viteških redova iz Mađarske, kojima su domaćini organizovali obilazak Vršca i okoline.
Senka Lučić
izvor:politika.rs


Pogača stub Azanje


Ruski dom bio je mali da primi posetioce proslave jubileja „pogačijade” koja se održava u najvećem selu Srbije


[You must be registered and logged in to see this image.]

Azanjska pogača, poznata je diljem sveta, gde god ima naših ljudi. Prenosili su je krišom avionom, uz azanjski sir i rakiju, naši starci u poseti deci širom dijaspore. Zbog nje su dolazili i gosti u najveće selo u Srbiji. Iznosili su im je dobro umotanu u sneg-bele krpe sa izvezenim starim mudrostima.
Kada se to shvatilo u Azanji, čuveni „Azanjski vašar”, na koji se dolazilo u naše najveće selo iz cele Srbije ali i dijaspore, prerastao je 1997. godine u „Dane azanjske pogače”. Oni su nastavak tradicije mešanja pogače po receptu neotkrivenom ukoliko odatle niste.
Tako su, ponosne domaćice, pored svojih pogača na izložbi u Ruskom domu prošle nedelje, ove recepte ljubomorno čuvale. Ono što nije moglo da promakne je i da je svaka pogača bila ukrašena na potpuno poseban način. Pored velova, pletenica i tačkica, seoske „umetnice” otkrile su nam da od pogače mogu da se naprave i torba, knjiga ili ram, ali i sto i stolice koje ćete, kad posedite, sa slašću pojesti…
U Beograd je „pogačarke” pozvao ruski ambasador u Srbiji Aleksandar Vasiljevič Konuzin, koji se prilikom posete Azanji oduševio ukusom i izgledom njihovih „rukotvorina”, kako pričaju.


[img][You must be registered and logged in to see this link.]

Obeležavanje petnaestogodišnjice manifestacije, popularnije nazvane „azanjska pogačijada”, organizovao je Turističko zemljoradnički klub „Azanjska pogača”, a prvo predstavljanje u Beogradu propratio je i splet kola KUD „Abrašević” iz susedne Smederevske Palanke. „Dani pogače se kod nas odigravaju u avgustu posle velike žetve, a pogačijadom hoćemo da predstavimo Azanju kao veliku žitnicu, sa željom da doveka bude selo bogato hlebom našim nasušnim i pogača bude naš stub. Klub neguje običaje i tradicionalne vrednosti našeg naroda: proslave božićnih i novogodišnjih praznika uz česnicu za prvake, vesela dešavanja u Beloj nedelji, nadmetanje najmlađih članova kluba vaskršnjim jajima kako je nekad u našem selu bilo, đurđevdanske svečanosti, stočna slava Progonica, što je još paganski običaj…Ostao je i tradicionalni Azanjski vašar, Trnova petka svakog 7.8. i 9. avgusta još od 1885. godine, a neguju se prela i posela.
Azanja ima dovoljno atrakcija da postane i omiljeno turističko mesto“, kaže predsednik Kluba Rodoljub Stanimirović.
Najveća pogača koja je do sada umešena imala je prečnik 6,25 metara. Ovim običajem nadmetanja, u Azanji nastoje da očuvaju i tradicionalne vrednosti porodičnog života, na selu u kom su rođeni i prvi srpski fudbaler Vladimir Krstić, muzičar Vlastimir Jelić, kao i nekadašnja ministarka dr Radmila Milentijević koja je osnovala i Letnju školu, u nastavku školske tradicije duge dva veka.

[You must be registered and logged in to see this image.]


Vredni Azanjci, napravili su najrazvijenije selo krčeći šume i pretvarajući ih u oranice, voćnjake i napredna domaćinstva. U azanjskoj „produženoj školi” još 1890. su đaci učili voćarstvo, kalemljenje na stari način, vinogradarstvo, ratarstvo i unapređenje stočarstva. U martu 1894. prvi u Srbiji osnovali su Azanjsku zemljoradničku zadrugu. I ovoga puta, izložbu pogača su propratila i druga narodna jela, ali i nošnje i opanci, stare alatke i rukotvorine i umetničke slike – u najavi „Dana azanjske pogače” 8. avgusta, kada će pogače pratiti i smotre priplodnih krava i junica, takmičenja u spremanju starinskih jela, pozorišne predstave, književne i sportske večeri ali i – izbor najlepše Azanjke.
Iako Azanju ne viđamo ucrtanu u turističke obilaske Srbije, u Ruski dom moglo je pre neko veče da se uđe samo ako znate da se probijate kroz gužvu, ali su atmosfera i azanjska savijača bile odlične, a takmičenje pogačarki i kolca ovog kraja propraćeni su nesvakidašnjim ovacijama.
Mirjana Nikić
izvor:politika.rs